Menü Forumlar Popüler İçerikler Arama
Sirius

Sirius

Sirius, Büyük Köpek Takımyıldızı'nda yer alan bir çift yıldız sistemidir. İlk bakıldığında tek yıldızmış gibi görünmesine rağmen, Sirius-A ve Sirius-B olarak adlandırılan iki adet yıldızdan oluşmaktadır. Türkçe ismi Akyıldız olarak bilinmektedir.

Sirius çift yıldız sistemi, Güneş'e olan 8.6 ışık yılı uzaklıkla sistemimize en yakın sekiz yıldızdan ikisidir. Sistemin yaşının 200 milyon ile 300 milyon arasında olduğu tahmin edilmektedir. Sirius sisteminin bugünkü bizim gördüğümüz halini alması yıldız çiftlerinden bir tanesinin yakıtını bitirerek, önce kızıl dev haline ve daha sonrasında da kendi içine çökerek şu anki hali olan beyaz cüceye dönüşmesi ile mümkün olmuştur. Bu sürecin yaklaşık olarak 120 milyon yıl önce tamamlandığı düşünülmektedir. Bugünkü beyaz cüce olarak isimlendirilen yıldız Sirius-B'dir.

Sirius-A


Sirius-A, kütle bakımından Güneş'in iki katı olup, aydınlatma gücü bakımından ise yaklaşık yirmi üç katıdır. Yüzey sıcaklığı on bin kelvin olup, çapı 2.366.400 km'dir. Tüm yakıtını tüketerek beyaz cüceye dönmüş eşine göre nereyse on bin kez daha parlaktır.

Sirius-A, 16 km/s'den daha düşük bir rotasyon hızı sebebiyle Ekvatoral bölgesinde şişmeye sahip değildir. Kendi etrafındaki bu dönüş hızı yassılaşmaya neden olamayacak kadar yavaştır. Kullanılan çeşitli yöntemler neticesinde elde edilen analizler, Sirius-A yıldızının yaklaşık olarak bir milyar yıl sonra ömrünü tamamlayacağını ve eşi gibi önce kızıl dev haline sonra da beyaz cüceye dönüşeceğini göstermektedir. Ayrıca tayf analizleri sonucunda yıldızın içeriğinde yakıt döngüsünde ikinci sıradaki helyumdan daha ağır demir gibi elementlerin yoğun sayılabilecek düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Güneş ile karşılaştırıldığında bu oran neredeyse üç kattır.

Sirius-B


Sirius-B, hacimsel olarak Dünya'dan biraz daha küçüktür, fakat kütlesi neredeyse Güneş kadardır. Son derece küçük olması ve eşi Sirius-A'nın parlaklığı sebebiyle, oldukça güçlü ve modern teleskoplarla bile görülmesi çok zordur. Yüzey ısısı yaklaşık olarak 25.000 Kelvin'dir. Fakat, eşinin aksine ömrünü tamamladığı için beyaz cüce evresinden itibaren soğuma sürecine girmiştir. Sirius-B, keşfedilen ilk beyaz cüce unvanına sahiptir ve normal beyaz cücelerin neredeyse iki katı büyüklüğündedir. Çapı 12.000 km olan bu yıldızın yüzey sertliği elmastan yaklaşık 300 kat daha fazladır. Çekim gücü ise Dünya'nın çekim gücünün 350.000 katıdır.

Görünürlük ve Konum


Gökyüzünde en parlak yıldız olan Sirius-A'nın görünür kadiri -1.47'dir. Güneş sisteminden bakıldığında en parlak ikinci yıldızdan bile iki kat daha fazla parlaktır. Dünya'nın, kuzey kutup bölgelerine yakın yerleri haricinde her yerinden görülebilir. Eşinin parlaklığı ve kendisinin küçük olması sebebiyle, birbirlerine yakın oldukları dönemlerde Sirius-B'yi görmek oldukça güçtür. Son enberi konumları 1994 yılında gerçekleşmiştir ve şu anda yıldız çifti birbirlerinden uzaklaşma evresindedirler. Bu nedenle cüce beyaz eşin görünürlüğü artmaktadır.

Sirius, Procyon ve Betelgeuse yıldızları, astronomlar tarafından kış üçgeni olarak adlandırılan göğün kuzey yarım küresinde yer alan hayali üçgenin köşeleridir. Sirius, Büyük Köpek Takımyıldızı'nda, Procyon, Küçük Köpek Takımyıldızı'nda ve kızıl dev Betelgeuse ise Avcı Takımyıldızı'nda yer almaktadır. Sirius çiftini tespit edebilmek için Avcı Takımyıldızı'nı takip etmek ve kullanmak en elverişli yöntemdir.

Tarihçe

Sirius yıldızı birçok uygarlığın tarihinde yer almış ve çeşitli olaylar için yıldızın helyak doğuşu referans alınmıştır. Örneğin, Romalılar, yıldızın helyak doğuşunda köpek kurban ederlerdi ve bu doğuşu 25 Nisan'da kutlarlardı. Kutlama esnasında bir de koyun kurban edilerek o yılki buğday hasadının verimli ve kayıpsız geçmesi beklenirdi.

Eski Yunanlılar içinse Sirius, Romalılar gibi olumlu bir anlam ifade etmezdi. Yunanlılar, yıldızın 70 günlük kayboluş ve ardından tekrar görünüşünü kurak yaz temsili olarak düşünürlerdi. Kadınların tahrik olması ve erkeklerin de güçsüzleşmesi gibi inanışlarda da Sirius Yıldızı sebep olarak gösterilirdi. Ege Denizi'ndeki bazı adalarda ise çetin geçen kış dönemlerinde Sirius'a kurban kesilip dua edilerek sıcak yaz günlerinin gelmesi beklenirdi. Yıldızın sadece doğumu değil, aynı zamanda parlaklığı da bir anlam ifade etmekteydi. Puslu, silik bir görünüm kötü talih ve veba habercisi sayılırdı.

Sirius'un 70 günlük kayboluşundan sonra tekrar görünmeye başlaması Mısır'da Nil Nehri'nin taşmasından hemen önceye denk gelmekteydi. Eski Mısır'da Sopdet adıyla bilinen Sirius'un 70 günlük kayboluş dönemi İsis ve Osiris'in öte alemde bulundukları dönem ile eşleştirilmekteydi. Tapınakların iç odalarının hemen hepsinin Sirius Yıldızı'nı görebilecek şekilde inşa edilmesi, Eski Mısır'da bu yıldızın ne kadar önemli olduğunu ortaya koyan bir başka etkendir.

Polinezyalılar ise denizcilikte Sirius Yıldızı'nın konumundan oldukça fazla faydalanmışlardır. Yunanlılar'ın tam aksine Polinezyalılar için Sirius'un görünmeye başlaması kış günlerinin habercisiydi.

Sirius, Osmanlıca'da da Şira-i Yemaniye olarak tarihi kayıtlarda geçmektedir. Kur'an'da Güneş haricinde adı geçen tek yıldızdır (Necm Suresi).

Sirius-B'nin Keşfi

Teorik olarak 1844 yılında Alman astronom Friedrich Bessel ve gözlemsel olarak 1862'de Amerikalı Alvan Graham Clark tarafından keşfedilmiştir. Bessel, yaptığı matematiksel hesaplar sonucunda yıldızın hareketindeki gariplik sebebiyle kütle çekimi etkisini hesaba katarak bir çiftinin olması gerektiğini öne sürmüştür. 19. Yüzyılın sonlarından itibaren gözlemlenen yörünge düzensizlikleri sebebiyle sistemde bir üçüncü yıldızın daha yer alması gerektiği düşünülmüştür, fakat bu zamana kadar böyle bir Sirius-C yıldızı tespit edilememiştir. Yapılan hesaplamalar sonucu Sirius-C'nin, Sirius-A'ya oldukça yakın ve göreceli oldukça küçük olması gerektiği görülmüştür. Sirius-A'nın parlaklığı sebebiyle de üçüncü yıldızın görülemediği düşünülmektedir. Sirius-B'nin bir beyaz cüce olduğu 1915 yılında elde edilen veriler ışığında saptanmıştır.
Son Güncelleme : 21.01.2024 13:15:19
Sirius ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.
Facebook Twitter Pinterest whatsapp
Sirius Yorumları
şifre

6 Yorum Yapılmış "Sirius"
Sirius gezegeni çok güzel eletrikli gibi olmasına bayıldım ve benim en sevdiğim gezegen Sirius,
Fatma Zehra . 17.06.2014
1 YANITI GÖRÜNTÜLE
Sirius çok mu büyük? onu gören olmuş mu? nasıl bir yıldız
Su Yaldırak . 10.05.2015
1 YANITI GÖRÜNTÜLE
çok güzel hatta müthiş sanki bir enerji küresiymiş gibi geldi bana orda olup o güzelim sirius u görmeyi çok isterdim ama hani derlerya ancak rüyanda görürsündiye.gerçektende rüyada da olsa görmey çok isterim
Sema . 16.09.2015
CEVAP YAZ
Sirius yıldızı harika çok parlak enerjik ve tam görülmeye layık bir görüntü büyüyünce zaten astronot doktor veya bilim insanï olursam yanı bilim insanı veya astronot bunları araştırılır.
Berrak Aylin . 28.12.2015
CEVAP YAZ
Eger gerçekden bir yıldız olsaydım oda sirius yıldızı olmak isterdim
Elif . 25.05.2019 15:52:36
CEVAP YAZ
Bence bu gezegen beni çok şaşırttı
Adnan . 26.01.2016
CEVAP YAZ
Yıldız İsimleri
Yıldız İsimleri
Yıldız isimleri, ilk olarak M. Ö. 800'lü yıllarda Babil'de çeşitli yıldızların gözlenmesi sonucu keşfedilerek ortaya çıkmıştır. Güneş, Ay ve 8 gezegenden oluşan astroloji dizilimindeki burçları aynı zamanda keşfedilen bu yıldızların da etkilediği düş...
Gök Cisimleri
Gök Cisimleri
Gök cisimleri, Uzay boşluğunu kaplayan cisimlere gök cisimleri denir, bulutsu ve dev galaksiler, yıldızlar, küçük meteorlar, kuyruklu yıldızlar ve takım yıldızları her biri gök cismidir. Uzayda çıplak gözle gözlemleyebildiğimiz Ay ve Güneş gibi daha ...
Yıldız Kayması
Yıldız Kayması
Yıldız kayması, tarih boyunca adeta mucize olarak görülmüş bir olaydır. Bu gök olayı insanlar tarafından bir yıldızın gökyüzünden kayması ve dünyaya düşmesi olarak tanımlanmıştır. Normalde astroloji içinde yıldız kayması olarak bilinen bir durum yokt...
Venüs Gezegeni
Venüs Gezegeni
Güneş'e en yakın ikinci gezegen olan Venüs'le Güneş arasındaki uzaklık, Güneş'le Merkür arasındaki uzaklığın iki katından daha fazladır. Buna rağmen, Venüs'ün yüzeyi Merkür'ün yüzeyinden daha da sıcaktır. Yılın belirli dönemlerinde, Güneş doğmadan he...
Neptün Gezegeni
Neptün Gezegeni
Neptün Gezegeni; Güneş Sistemi'nin sekizinci gezegenidir. Plüton'un gezegen statüsünden çıkarılıp cüce gezegen olarak kabul edilmesinden sonra Güneş Sisteminin en uzak gezegeni olma unvanını geri kazanmıştır. Adını deniz tanrısı Naptunus'tan almıştır...
Kutup Yıldızı
Kutup Yıldızı
Kutup yıldızı, çok eski çağlardan itibaren insanların yön bulmada kullandığı ve küçükayı takımyıldızı içinde yer alan diğerlerinden en parlak yıldızdır. Aynı zamanda Kuzey Yıldızı, Demirkazık ve Şimal Yıldızı gibi isimlerle anılan bir yıldızdır. Göky...
Çoban Yıldızı
Çoban Yıldızı
Halk arasında Çoban Yıldızı olarak bilinen Venüs gezegeni dünyaya en yakın gezegen olarak bilinir. İsmini eski Yunan Güzellik tanrıçası Afrodit'ten almıştır. Güneşin etrafında diğer gezegenlerden aksi yönde dönerek bu dönüşünü 224.7 günde tamamlar. Y...
Mars Gezegeni
Mars Gezegeni
Kızıl Gezegen Mars.Mars, hiç kuşkusuz "Dünya dışı yaşam" açısından en güçlü aday. Mars'ın geçmişte, yaşama ev sahipliği yaptığı görüşü, gezegenin bir zamanlar ılık ve sulak olduğu varsayımına dayanıyor. Volkanik etkinliğin de yüksek düzeyde olacağı ...
Jüpiter Gezegeni
Jüpiter Gezegeni
Jüpiter gezegeni; Güneş Sistemi'nin uzaklık olarak beşinci gezegenidir. Kütlece ve çap olarak sistemdeki en büyük gezegendir. Aslında Jüpiter gezegeni Güneş Sistemi'nde bazı özelliklerinden dolayı 'enlerin gezegeni' olarak sınıflandırılabilir:Jüpiter...
Dünya Gezegeni
Dünya Gezegeni
Dünya eski adıyla Arz, 149 milyon km ile güneşe en yakın üçüncü gezegendir. Tek doğal uydusu bulunan dünyanın, çapı 12.756 km'dir. Güneşin etrafındaki dönüşünü 365 gün 5 saat 48 dakika ve 46 saniyede tamamlarken kendi eksenindeki dönüşünü ise 23 sa...
En Büyük Yıldız
En Büyük Yıldız
Evrendeki en büyük yıldız nedir sorusuna cevap aramadan evvel bu devasa yıldıza kıstas niteliğinde bir cetvel olarak galaksimizdeki Güneşin kullanıldığını bilmek gerekir. Peki Güneşin boyutları, ebatları ve kütlesi nedir? İşte bunu bilim adamları yan...
Plüton Gezegeni
Plüton Gezegeni
Plüton Gezegeni; 13 Mart 1930'da keşfedilen, bugün "cüce gezegen" statüsünde olan Güneş Sistemi'ne dahil bir gezegendir. Güneş Sistemi'nin etrafında dönen en büyük onuncu cisim olması sebebiyle uzun bir süre gezegen olarak değerlendirilmiştir. Burada...

 

Yıldız İsimleri
Gök Cisimleri
Yıldız Kayması
Venüs Gezegeni
Neptün Gezegeni
Kutup Yıldızı
Çoban Yıldızı
Mars Gezegeni
Jüpiter Gezegeni
Dünya Gezegeni
Sirius
En Büyük Yıldız
Plüton Gezegeni
Samanyolu Galaksisi
Merkür Gezegeni
Uranüs Gezegeni
Gezegenlerin Oluşumu
Asteroid
Satürn Gezegeni
Kuyruklu Yıldız
Güneş Tutulması
Ceres
Gezegenler
Popüler İçerik
Samanyolu Galaksisi
Samanyolu Galaksisi
Samanyolu Galaksisi; çevre uzantısı ve sınırları boyunca düzensiz, uzayı silik bir ışıkla kuşak misali, bir baştan bir başa saran ve dünyamızdan da öz...
Merkür Gezegeni
Merkür Gezegeni
Merkür bugüne kadar yalnızca bir uzay aracı, tarafından (Mariner 10) ziyaret edilmiştir. Mariner 10 1974 ve 1975 yıllarında Merkür’ ün 3 kez yakınınd...
Uranüs Gezegeni
Uranüs Gezegeni
Uranüs Güneş sisteminin Güneş’ten uzaklık sırasına göre 7. gezegenidir. Çap açısından Jüpiter ve Satürn’den sonra üçüncü, kütle açısından bu iki ...
Gezegenlerin Oluşumu
Gezegenlerin Oluşumu
Güneş Sistemini oluşturan bireyler, bir bulutsunun çocuklarıdır. Ancak bu bulutsu, ilkel evrende olduğu gibi yalnız hidrojen ve helyumdan olu...
Asteroid
Asteroid
Asteroid, astronomi alanında küçük gezegen, gezegenimsi şeklinde tanımlanan gök cisimlerini oluşturur. Yapılan incelemeler asteroid sayısının yaklaşık...
Satürn Gezegeni
Satürn Gezegeni
Satürn Güneş sisteminin güneşten uzaklık sırasına göre 6. gezegenidir. Büyüklük açısından Jüpiter’den sonra ikinci sırada gelir. Adını Roma tarım ...
Kuyruklu Yıldız
Kuyruklu Yıldız
Kuyruklu Yıldız : Halk arasında çamur topu yada kirli kartopu olarak bilinirler. Gerçekte ise güneş sisteminin oluşumu sırasında gezegende yoğunlaşmam...
Popüler İçerik Son Forum Konuları Yardım Sayfaları  
Yıldız İsimleri
Gök Cisimleri
Yıldız Kayması
Venüs Gezegeni
Neptün Gezegeni
Uzayda Kaç Gezegen Var
Marsta Hayar Varmı
Gizlilik Politikası  
Çerez (Cookie) Politikası
Güvenlik Politikası
Bizimle İletişime Geçin
Forumlar
Site Haritası
Feed
Son Forum Konuları
Uzayda Kaç Gezegen Var
Marsta Hayar Varmı
Yardım Sayfaları
Gizlilik Politikası  
Çerez (Cookie) Politikası
Güvenlik Politikası
Bizimle İletişime Geçin
Forumlar
Site Haritası
Feed
Sitede yer alan haber ve içeriklerin tüm hakları saklıdır ve buradaki bilgiler sadece bilgilendirme amaçlı olup, kullanımına, uygulanmasına, satın alınmasına, delil gösterilmesine veya tavsiye edilmesine aracılık etmez. Sitemizdeki bilgiler, hiç bir zaman kesin bilgi kaynağı olmayıp, kullanıcılar tarafından eklenmiştir veya yorumlanmıştır. Buradaki bilgiler sitemizin asıl görüşlerini içermeyebileceği gibi hiçbir taahhüt ve tavsiye yerine de geçmez.
Şubat - 2024