Satürn Gezegeni

Satürn Güneş sisteminin güneşten uzaklık sırasına göre 6. Gezegenidir. Büyüklük açısından Jüpiter'den sonra ikinci sırada gelir. Adını Roma tarım tanrısı Saturnus'tan alır. Arapça kökenli Zühal adı Türkçede giderek daha az kullanılmaktadır. Sekendiz olarak da bilinir. Çıplak gözle izlenebilen 5 gezegenden biri (Diğerleri, Merkür, Venüs, Mars ve Jüpiter) olarak eski çağlardan beri insanoğlunun dikkatini çekmiştir.
Büyük ölçüde hidrojen ve helyumdan oluşmakta ve gaz devleri sınıfına girmektedir. Satürn, tüm gezegenler arasında yoğunluğu en düşük olanıdır. Su yoğunluğu ile karşılaştırıldığında 0.69 olan bu değer, Yerküre'nin yoğunluğunun %12'si kadardır. Düşük yoğunluk, gezegenin akışkan yapısı ve kendi çevresindeki dönüş hızının yüksekliği ile birleşerek, Satürn'e Ekvatorda geniş, kutuplarda basık elipsoid görüntüsünü vermektedir. Beyazlık derecesi (Albedo) 0.47 olan gezegen, böylece yüzeyine düşen güneş ışığının yarıya yakınını görünür tayfta yansıtmaktadır. Ancak kızılötesi alandaki ışınım ölçüldüğünde, Satürn'ün Güneş'ten aldığı enerjinin 3 kat fazlasını dışarı yaydığı görülür. Bu nedenle gezegen, Güneş'e olan uzaklığına göre hesaplanan 71K'den (-202°C) çok daha yüksek bir etkin sıcaklığa sahiptir ve 95K (-178°C) sıcaklığında bir kara cisim gibi ışır. Satürn'ün kendi içinde yarattığı bu enerji fazlası, gezegenin yerçekiminin etkisi ile yavaşça kendisi üzerine çökerek küçülmesi sırasında dönüştürülen potansiyel enerji ile açıklanmaktadır. Kelvin-Helmholtz mekanizması olarak adlandırılan ve daha sınırlı ölçüde Jüpiter'de de gözlenen bu olgu Satürn'ün yarattığı ısıl enerji fazlasını tek başına açıklamaya yeterli değildir.
Ek bir mekanizma olarak, gezegenin yüzeye yakın katmanlarında hidrojen ile karışım halinde bulunan helyumun ağırlığı nedeniyle merkeze doğru süzülerek göç etmesi sırasında potansiyel enerjisinin bir kısmını açığa çıkarması önerilmektedir.

İç yapısı


Gaz devleri, içerdikleri elementlerin oranlarına göre iki alt gruba ayrılırlar. Uranüs ve Neptün ‘buz' ve ‘kaya' oranı daha yüksek Uranian gezegenler grubundadır. Satürn ise Jüpiter ile adını yine Jüpiter'den alan Jovian gezegenler grubu içindedir. Jovian gezegenlerin kabaca Güneş'i ve benzer yıldızları oluşturan maddeleri bu yıldızlardakine yakın oranlarda içerdiği düşünülür. 20. Yüzyıl başlarından itibaren, gezegenlerin çap, kütle, yoğunluk, kendi etrafında dönme hızları, uydularının davranışları gibi verilerden yola çıkılarak iç yapıları hakkında ortaya atılan görüşler, daha sonra tayf ölçümsel çalışmalarla ve son otuz yıl içinde gerçekleştirilen birçok uzay aracı araştırması ile zenginleştirilmiş ve günümüzde oldukça tatminkar modeller geliştirilmiştir. Bu bilgiler çerçevesinde, Güneş sisteminin ilksel bileşenlerine paralel biçimde Satürn'ün kütlesinin büyük kısmını hidrojen ve helyumun oluşturduğu varsayılır. Hidrojen/Helyum kütle oranı 75/25 civarındadır. Daha ağır elementlerin Güneş Bulutsusu içindeki toplam payı %1 iken, hafif bir zenginleşme ile Satürn'de %3-5 arasında olabileceği hesaplanmaktadır. Bu yapı taşları özgül ağırlıklarına göre tabakalanmış durumdadır. Satürn'ün merkezinde demir ve ağır metallerle birlikte bunları çevreleyen daha hafif elementlerin oluşturduğu bir ‘buz' ve ‘kaya' tabakasından oluşan bir çekirdek bulunur. Gezegenin ileri derecedeki basıklığının nedeni olarak büyük ve yoğun bir çekirdek varlığı gösterilmektedir. Bazı hesaplamalar, gözlenen basıklık oranını sağlayabilmek için çekirdeğin gezegen kütlesinin dörtte biri kadar büyük bir kısmını oluşturması gerektiği sonucuna ulaşmaktadır. Bu, 25 Yer kütlesine sahip ve yarıçapı 10.000 kilometreyi aşan bir kaya, buz ve metal kütlesi anlamına gelir ve Satürn'ün ağır elementler açısından tahmin edilenden daha da zengin olabileceğini gösterir. Satürn'ün merkezinde sıcaklığın 12.000K, basıncın 10 megabar (10 milyon atmosfer) üzerinde olduğu tahmin edilir.

Çekirdeği çevreleyen alanda metalik hidrojenden oluşmuş manto tabakası yer alır. Hidrojen 3 ila 4 Mbar'dan daha yüksek basınçlarda devreye giren van der Waals kuvvetlerinin etkisi ile moleküler yapısını kaybederek metalik özellikler kazanır, ısıl ve elektriksel iletkenliği çok artar. Jüpiter'de olduğu kadar büyük olmayan bu katmanın, yaklaşık 20.000 Km'lik bir kalınlıkla çekirdekten gezegen yarıçapının yarısı kadar bir uzaklığa yayıldığı sanılır. En dışta, gezegenin hacminin %90'ını oluşturan en az 30.000 km. Kalınlığında moleküler hidrojen (H2) tabakası bulunur. Gezegenin yüzeyine yaklaşıldıkça basınç, ısı ve yoğunluk düşer, hidrojen sıvıdan gaza dönüşür ve giderek atmosfer olarak adlandırılabilecek ortama geçilir.

Bu şemada helyumun konumu çok iyi aydınlatılabilmiş değildir. Satürn atmosfer ve dış tabakalarında helyum oranının beklenenden çok daha az olduğu gözlenmiştir. Buna, Jüpiter'e oranla daha soğuk olan gezegende, helyumun en dıştan başlayarak yoğunlaşıp bir süper akışkan şeklinde gezegenin içine doğru yağdığı ve gezegen yüzeyindeki oranının gittikçe düştüğü şeklinde bir açıklama getirilmiştir. Bu olasılığın geçerli olması durumunda helyumun sıvı hidrojen tabakaları içinden geçerek manto ve çekirdek arasında ayrı bir katman oluşturması beklenir. Bugün, metalik hidrojen katmanının da sıvı nitelikte olduğu görüşü yaygın olarak kabul edilmektedir. Katı fazdaki bir manto tabakasının Satürn'ün ürettiği büyük ısıyı dışarı iletemeyeceği ve bu aktarım için madde akımına (Konveksiyon) olanak sağlayan sıvı bir ortamın gerekli olduğu düşünülmektedir. Konveksiyon akımlarının katmanlar arasında ne ölçüde madde alışverişine izin verdiği bilinmemektedir. Güçlü yerçekiminin ve akışkan yapının sonuçta ağır elementleri sürekli olarak merkeze doğru çökmeye zorlayacağı tahmin edilmekle birlikte, buz ve kaya oluşturan bileşiklerin tümünün çekirdeğe hapsolmuş durumda olmayabileceği, bir kısmının metalik ve moleküler hidrojen katmanlarında eriyik halinde ya da askıda bulunabileceği varsayılabilir.
20.01.2024 00:31:24
Satürn Gezegeni ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.

Sayfayı Düzenle

Satürn Gezegeni Yorumları

Kırmızı sayıyı girin

19 Yorum Yapılmış "Satürn Gezegeni"
ZAYDA ONDAN BAŞKA BÜYÜK GEZEGEN VAR MI? JÜPİTER
Elif naz . 26.05.2018
Satürnde su var ml? Orda uzaylı var ml?
Su yaldlrak . 11.12.2015
SATÜRÜNDE NE VAR? ORAYA HİÇ ROBOT GÖNDERİLMİŞ Mİ? SATÜRÜN DE CANLI VAR MI? ONUN HALKASI TAŞTSN MI? RENGİ KIRMIZI MI? GÜNEŞ SİSTEMİNDE EN BÜYÜK GEZEGEN Mİ? UZAYDA ONDAN BAŞKA BÜYÜK GEZEGEN VAR MI? ASTRONOTLAR ORANIN NASIL BİRYER OLDUĞUNU NERDEN BİLİYOR?
Su Yaldırak . 03.06.2015
satürün nasıl biryer Etrafındaki halkalar nasıl oluşmuş Onun gerçek rengi nedir
Su Yaldırak . 06.05.2015
satürn de yaşasaydım ilk yapacam şey halkalarında yürümek
belinmeyen gezegen . 25.12.2014
halka çok büyük
batuhan . 20.03.2014
GÜNEŞ SİSTEMİMİZ İÇİNDE YAŞAMA EN VERİŞLİ YER SATÜRNÜN UYDUSU BEŞ HAVA KATMANI OKYANUS,DENİZLER VE GÖLLERLE ÇEVRİLİ TİTAN UYDUSUDUR İKİNCİ SIRADA MARS GEZEGENİ GELİR TİTAN UYDUSUNUN MARS GEZEGENİNDEN İKİ KAT DAHA UZAK OLMASI SEBEBİYLE İLK ÖNCE MARS GEZEGENİNE YOLCULUK DÜŞÜNÜLMEKTEDİR.
CENGİZ . 23.09.2013
MARS GEZENİNDEN SONRA YAŞAMA EN ELVERİŞLİ OLARAK SATÜRNÜN EN BÜYÜK UYDUSU OLAN TİTAN GÖSTERİLİYOR. TİTANIN DÖRT HAVA KATMANI VE YÜZEYİNDE DENİZLER VE GÖLLER MEVCUT(TİTANA GÖNDERİLEN KEŞİF ARACI İLEDE ÇOK NET GÖRÜNÜYOR GÖLLER)
CENGİZ . 22.09.2013
annemin ensevdigi gezegen
yunus emre . 30.05.2013
hiç ödevime yardımcı olmadı
banu . 21.05.2013
okumak kolay yazması zor
memet . 20.05.2013
BU GEZEGENDE HAYAT VARMI?
TARIK . 05.05.2013
benim annemin en sevdiği gezegendir.
berke . 15.04.2013
Satürn benim çocukluğumdan beri hep hayranı olduğum gezegen...onun hakkında bilgi sahibi olmak güzel...
Tuba . 29.03.2013
satürn enilgiç gezegen
taha . 24.03.2013
bence güzel,çok ama, çok uzunn.
şafak güler . 11.03.2013
bence en güzel gezegen pülütondur.
feyza türkmen . 06.03.2013
Acaba satürn de hayat var mı? Belkide...(kim bilebilirki,daha marsa gitmeye uğraşıyoruz... Uzay bilimcilere kolay gelsin
tanju . 25.02.2013
satürün gezegen en yakışıklı gezegen
TAHA . 15.02.2013

Yıldız İsimleri

Yıldız isimleri, ilk olarak M. Ö. 800'lü yıllarda Babil'de çeşitli yıldızların gözlenmesi sonucu keşfedilerek ortaya çıkmıştır. Güneş, Ay ve 8 gezegenden olu...
Devamını Oku

Gök Cisimleri

Gök cisimleri, Uzay boşluğunu kaplayan cisimlere gök cisimleri denir, bulutsu ve dev galaksiler, yıldızlar, küçük meteorlar, kuyruklu yıldızlar ve takım yıld...
Devamını Oku

Yıldız Kayması

Yıldız kayması, tarih boyunca adeta mucize olarak görülmüş bir olaydır. Bu gök olayı insanlar tarafından bir yıldızın gökyüzünden kayması ve dünyaya düşmesi ...
Devamını Oku

Venüs Gezegeni

Güneş'e en yakın ikinci gezegen olan Venüs'le Güneş arasındaki uzaklık, Güneş'le Merkür arasındaki uzaklığın iki katından daha fazladır. Buna rağmen, Venüs'ün yüzey...
Devamını Oku

Neptün Gezegeni

Neptün Gezegeni; Güneş Sistemi'nin sekizinci gezegenidir. Plüton'un gezegen statüsünden çıkarılıp cüce gezegen olarak kabul edilmesinden sonra Güneş Sisteminin en u...
Devamını Oku

Kutup Yıldızı

Kutup yıldızı, çok eski çağlardan itibaren insanların yön bulmada kullandığı ve küçükayı takımyıldızı içinde yer alan diğerlerinden en parlak yıldızdır. Aynı...
Devamını Oku

Çoban Yıldızı

Halk arasında Çoban Yıldızı olarak bilinen Venüs gezegeni dünyaya en yakın gezegen olarak bilinir. İsmini eski Yunan Güzellik tanrıçası Afrodit'ten almıştır. Güneşi...
Devamını Oku

Mars Gezegeni

Kızıl Gezegen Mars.Mars, hiç kuşkusuz "Dünya dışı yaşam" açısından en güçlü aday. Mars'ın geçmişte, yaşama ev sahipliği yaptığı görüşü, g...
Devamını Oku

Jüpiter Gezegeni

Jüpiter gezegeni; Güneş Sistemi'nin uzaklık olarak beşinci gezegenidir. Kütlece ve çap olarak sistemdeki en büyük gezegendir. Aslında Jüpiter gezegeni Güneş ...
Devamını Oku

Dünya Gezegeni

Dünya eski adıyla Arz, 149 milyon km ile güneşe en yakın üçüncü gezegendir. Tek doğal uydusu bulunan dünyanın, çapı 12.756 km'dir. Güneşin etrafındaki dönüşü...
Devamını Oku

Sirius

Sirius, Büyük Köpek Takımyıldızı'nda yer alan bir çift yıldız sistemidir. İlk bakıldığında tek yıldızmış gibi görünmesine rağmen, Sirius-A ve Sirius-B olarak adland...
Devamını Oku

En Büyük Yıldız

Evrendeki en büyük yıldız nedir sorusuna cevap aramadan evvel bu devasa yıldıza kıstas niteliğinde bir cetvel olarak galaksimizdeki Güneşin kullanıldığını bilmek ge...
Devamını Oku

Plüton Gezegeni

Plüton Gezegeni; 13 Mart 1930'da keşfedilen, bugün "cüce gezegen" statüsünde olan Güneş Sistemi'ne dahil bir gezegendir. Güneş Sistemi'nin etrafında dönen en büyük ...
Devamını Oku

Samanyolu Galaksisi

Samanyolu Galaksisi; çevre uzantısı ve sınırları boyunca düzensiz, uzayı silik bir ışıkla kuşak misali, bir baştan bir başa saran ve dünyamızdan da özel...
Devamını Oku

Merkür Gezegeni

Merkür bugüne kadar yalnızca bir uzay aracı, tarafından (Mariner 10) ziyaret edilmiştir. Mariner 10 1974 ve 1975 yıllarında Merkür'ün 3 kez yakınından geçmiştir. B...
Devamını Oku

Uranüs Gezegeni

Uranüs Güneş sisteminin Güneş'ten uzaklık sırasına göre 7. Gezegenidir. Çap açısından Jüpiter ve Satürn'den sonra üçüncü, kütle açısından bu iki gezegen ve Ne...
Devamını Oku

Gezegenlerin Oluşumu

Güneş Sistemini oluşturan bireyler, bir bulutsunun çocuklarıdır. Ancak bu bulutsu, ilkel evrende olduğu gibi yalnız hidrojen ve helyumdan oluşmuyordu. ...
Devamını Oku

Asteroid

Asteroid, astronomi alanında küçük gezegen, gezegenimsi şeklinde tanımlanan gök cisimlerini oluşturur. Yapılan incelemeler asteroid sayısının yaklaşık 40 bin...
Devamını Oku

Kuyruklu Yıldız

Kuyruklu Yıldız: Halk arasında çamur topu ya da kirli kartopu olarak bilinirler. Gerçekte ise güneş sisteminin oluşumu sırasında gezegende yoğunlaşmamış kozm...
Devamını Oku

Güneş Tutulması

Güneş tutulması, Kamer'in mahrek hareketi esnasında Dünya ile Güneş ortasına girmesi ve bu nedenle Kamer'in Güneş'i kısmen veya tamamıyla kapatması sonucunda...
Devamını Oku

 

Popüler İçerik
Yıldız İsimleri
Gök Cisimleri
Yıldız Kayması
Venüs Gezegeni
Neptün Gezegeni
Son Forum Konuları
Uzayda Kaç Gezegen Var
Marsta Hayar Varmı
Yardım Sayfaları
Gizlilik Politikası  
Çerez (Cookie) Politikası
Güvenlik Politikası
Bizimle İletişime Geçin
Forumlar
Site Haritası
Feed
Sitede yer alan haber ve içeriklerin tüm hakları saklıdır ve buradaki bilgiler sadece bilgilendirme amaçlı olup, kullanımına, uygulanmasına, satın alınmasına, delil gösterilmesine veya tavsiye edilmesine aracılık etmez. Sitemizdeki bilgiler, hiç bir zaman kesin bilgi kaynağı olmayıp, kullanıcılar tarafından eklenmiştir veya yorumlanmıştır. Buradaki bilgiler sitemizin asıl görüşlerini içermeyebileceği gibi hiçbir taahhüt ve tavsiye yerine de geçmez.
Ocak - 2024