Bu nedenle, senede 2 ile 5 arasında güneş tutulması görülür. Bunlardan en fazla iki tanesi tam tutulma olabilir. Güneş tutulması Cihan üstünde geniş bir yol izlemez. Bu nedenle herhangi bir alan için güneş tutulması nadiren olan bir olaydır. Güneş tutulması, tam tutulma anı dışında hiçbir zaman çıplak göz ile izlenmemelidir. Tutulma türleri şunlardır: Tam Güneş Tutulması, Halkalı Güneş Tutulması, Hibrit Güneş Tutulması, Parçalı Güneş Tutulmasıdır. Tam Güneş Tutulması, Kamer'in Güneş'i Evren'den disk şeklinde gözlenen ışık yuvarını tamamıyla kapatması ile meydana gelir. Güneş'in çok ışıklı olan ışık yuvarı Kamer'in gölgesi ile karanlığa bürünür ve Güneş'in ışık yuvarından çok daha mat olan Güneş tacı çıplak gözle görülebilir duruma gelir.

Tutulmaya bir tek tam tutulma anında kesin olarak çıplak gözle bakılabilir. Bu esnada hava, ışıklı yıldızlar ve seyyareler gözümüzle görebileceğimiz kadar kararır. Tam tutulma, Cihan yüzeyindeki geniş olmayan bir koridorda gözlenebilir. Halkalı Güneş Tutulması ise Kamer'in, Güneş'in ön tarafında tam kavuşumlu geçmesiyle Güneş'i tam kapatmadığı an görülür. Kamer'in çapı, Güneş'in ışık kürenin çapının hemen hemen dört yüzde biridir. Fakat Kamer'in Cihan'a uzaklığı, Güneş'in uzaklığının yine hemen hemen dört yüzde biridir. Bu nedenle Kamer'in Cihan'a görünür büyüklüğü Güneş ile hemen hemen benzerdir. Fakat gerek Cihan'ın Güneş etrafındaki gerekse Kamer'in Dünya etrafındaki mahrekleri tam daire olmadığından, Kamer'in her tam kavuşumlu dönüşünde Güneş'i tam olarak kapatmaz. Bu nedenle, Güneş diskinin Kamer tarafından kapatılmayan kısmı, Cihan'dan halka biçiminde görülür.

Hibrit Güneş Tutulmasında ise tutulmanın Cihan yüzeyinin bazı alanlarında tam, bazı alanlarında halkalı olarak görülmesi demektir. Hibrit tutulmalar çok fazla görülmesi mümkün değildir. Parçalı Güneş Tutulmasında ise Kamer'in Güneş'i kısmen kapatması sonucunda meydana gelir. Her tam ve halkalı tutulma, bölünmüş tutulma olarak meydana gelir ve tam kavuşumdan sonra yine bölünmüş tutulma şeklinde devam eder ve biter. Tam tutulma esnasında, tutulmanın tam olarak görülebildiği Cihan yüzeyindeki geniş olmayan koridorun dışındaki geniş bölgelerde, tutulma bölünmüş tutulma biçiminde görülür. Çok az bir zaman bile olsa Güneş'e direk bakmak, göz retinasında kalıcı problemlere ve bu nedenle de amalığa varan görüş ömür boyu sürecek görüş bozukluklarına sebep olabilir. Retina acıya duyarsızlığından, bu rahatsızlığın meydana gelme hissi fark edilmez.

Olağan şartlar altında Güneş, direk bakılamayacak kadar ışıklıdır. Fakat tutulma esnasında Güneş kısmen kapatıldığında, ışık düzeyi azalıp direk bakılabilir olduğu kanısı kolaylıkla oluşabilir. Özellikle çocuklar ve deneyimli olmayan gözlemciler bu kanıya kolaylıkla kapılırlar. Göz bebeği çok ışıklı objeye değil, mekandaki toplam ışığa göre yanıt verir. Bu nedenle göz bebeği Güneş diski yarı kapatıldığında, Güneş'in olağan durumuna bakıldığı halinden daha geniş olur, böylelikle retina Güneş'in kapatılmayan alanından gelen ışınıma daha fazla maruz kalır. Bu nedenle, tam tutulma zamanın dışında tutulma halindeki Güneş'e direk bakmak, olağan şartlardaki Güneş ile temas etmek daha zararlıdır. Güneş'e özel tedbir alınmaksızın teleskop, dürbün, fotoğraf makinesi gibi optik aletlerle bakmak ise çıplak gözün temasından çok fazla zararlıdır.

Parçalı ve Halkalı Tutulmalar da bölünmüş ve halkalı Güneş tutulmalarının bakılması, hususi göz koruması gerektirir. Güneş diski, ancak Güneş ışınımının faydalı olmayan kısmının uygun biçimde süzülmesi ile itinalı olarak görülebilir. Güneş gözlükleri, yetersizliğinden dolayı uygun değildir. Fakat uygun olarak biçimlendirmek ortaya çıkarmak sertifikalı Güneş süzgeçleri Güneş tutulmasının direk bakılabilmesi için uygun olabilir. Güneş diskinin çok itinalı bakılma metodu projeksiyondur. Bu metot, Güneş yansımasının, dürbün, teleskop ya da en alt bölümünde hemen hemen bir milimetre çapında bir çukur oluşmuş bir kâğıt kutu kullanılarak ak bir kâğıda yansıtılması ile gerçekleştirilebilir. Güneş'in bu biçimde yansıtılmış görüntüsü rahatlıkla bakılabilir.

Parçalı tutulma esnasında, Güneş'in ne ölçüde kapatıldığına bağlı olarak gökyüzünde kararma görülebilir. Fakat Güneş taç tabakası görünmez. Güneş'in hemen hemen üçte ikisi ya da daha fazlası kapatıldığında gün ışığının azaldığı anlaşılabilir. Tam Güneş tutulmasını, Güneş'in ışık küresi Kamer'in diski tarafından tam olarak kapatıldığında, çıplak gözle, dürbünle veya teleskopla direk bakılabilmesi güvenlidir. Güneş tacı bu esnada görülebilir.

0 Yorum Yapılmış "Güneş Tutulması"
Kayıtlı yorum bulunamadı ilk yorumu siz ekleyin